Czy zespół muzyczny może korzystać ze zwolnienia z VAT?

Kwestia możliwości skorzystania ze zwolnienia z podatku od towarów i usług (VAT) przez zespół muzyczny prowadzony przez dwie osoby w formie spółki cywilnej wymaga szczegółowej analizy przepisów prawa podatkowego oraz prawa autorskiego. Zespół ten może wystawiać rachunki wyłącznie za występy artystyczne (koncerty) i zatrudniać dodatkowych wykonawców na podstawie umów o dzieło. Kluczowe jest ustalenie, czy spełnione są warunki określone w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT oraz czy zespół posiada prawa do artystycznego wykonania utworów.

Ustawa o podatku od towarów i usług a działalność zespołu

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.):

Zwalnia się od podatku:33) usługi kulturalne świadczone przez:b) indywidualnych twórców i artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych,– wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych a występy zespołu

Czy zespół muzyczny może korzystać ze zwolnienia z VAT? - aby zrozumieć pojęcie artysty wykonawcy, należy odwołać się do art. 85 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 2509 ze zm.):

Art. 85 ust. 1 u.p.a.p.p.:

Artystom wykonawcom przysługuje, niezależnie od praw autora utworu wykonanego, prawo do ochrony dóbr osobistych i praw majątkowych do ich artystycznych wykonań, zwanych dalej "prawami do artystycznych wykonań".

Art. 85 ust. 2:

Przedmiotem prawa do artystycznego wykonania jest każde ustalenie utworu lub dzieła sztuki ludowej, dokonane przez artystę wykonawcę, w szczególności działania:1) aktorów,2) recytatorów,3) dyrygentów,4) instrumentalistów,5) wokalistów,6) tancerzy i mimów,oraz innych osób, które w sposób twórczy przyczyniają się do powstania wykonania.

Analiza warunków zwolnienia z VAT

Świadczenie usług kulturalnych

Zespół muzyczny świadczy usługi kulturalne w postaci występów artystycznych (koncertów). Usługi te polegają na prezentowaniu utworów muzycznych przed publicznością, co niewątpliwie wpisuje się w zakres działalności kulturalnej.

Indywidualni twórcy i artyści wykonawcy

Wynagrodzenie w formie honorariów

Posiadanie praw do artystycznego wykonania utworów

Czy spółka cywilna może korzystać ze zwolnienia?

Spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawnym ani podatnikiem VAT; podatnikami są jej wspólnicy. W kontekście zwolnienia z VAT istotne jest, że usługi są świadczone przez indywidualnych artystów wykonawców. Dlatego forma prowadzenia działalności (spółka cywilna) nie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia, pod warunkiem spełnienia pozostałych wymogów. Zatrudnienie innych muzyków na podstawie umów o dzieło nie stanowi przeszkody w korzystaniu ze zwolnienia z VAT. Istotne jest, aby główni artyści wykonawcy (wspólnicy spółki) osobiście świadczyli usługi artystyczne i posiadali prawa do artystycznego wykonania utworów.

Przykład interpretacji indywidualnej:

W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 marca 2019 r. (sygn. 0115-KDIT1-1.4012.27.2019.1.DM) organ stwierdził, że:

Usługi kulturalne świadczone przez artystów wykonawców, wynagradzane w formie honorariów, mogą korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT, pod warunkiem spełnienia wszystkich określonych w przepisach warunków.

Orzecznictwo sądowe

Przykład wyroku sądu:

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 stycznia 2014 r. (sygn. I FSK 267/13) wskazał, że:

Zwolnienie z VAT dla usług kulturalnych świadczonych przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców jest uzależnione od spełnienia przesłanek określonych w ustawie o VAT oraz w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Czy zespół muzyczny może korzystać ze zwolnienia z VAT? - podsumowanie

Zespół muzyczny prowadzony przez dwie osoby w formie spółki cywilnej może korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b u.p.t.u., jeżeli spełnione są następujące warunki: usługi kulturalne są świadczone przez indywidualnych artystów wykonawców w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych; wynagrodzenie za te usługi jest wypłacane w formie honorariów; zespół posiada prawa do artystycznego wykonania utworów; dodatkowi muzycy zatrudniani są na podstawie umów o dzieło, co nie wyklucza zwolnienia. Istotne jest, aby usługi miały charakter twórczy i indywidualny, a wspólnicy spółki osobiście uczestniczyli w ich świadczeniu jako artyści wykonawcy.